Zamek w Dębnie koło Tarnowa nie jest zamkiem dużym, ale jego zewnętrzna architektura i wnętrza robią ogromne wrażenie. Zwarta zewnętrzna bryła, narożne baszty, wykusze, strome dachy, położenie na wzgórzu, otoczenie fosą, która dawniej była wypełniona wodą, brukowany kamieniem wewnętrzny dziedziniec ze studnią - to główne jego cechy. Przy dokładniejszym obejrzeniu zaczynamy podziwiać dekoracyjne geometryczne wątki ceglane na elewacjach, sposób użycia kamienia, portale drzwiowe i okienne oraz inne detale architektury zewnętrznej. Spacer z przewodnikiem po wnętrzach zamku przenosi nas w dawne czasy. W dolnej kondygnacji mieszkała służba, a w górnej właściciele. Zwiedzający turyści zobaczą interesująco urządzone wnętrza, wyposażenie dawnej kuchni zamkowej i wysłuchają legendy o Tarłównie (córce właściciela), którą ojciec rozkazał zamurować w baszcie w sukni ślubnej i z posagiem.

Historia zamku sięga XIII wieku. Około połowy XIV wieku przebudowę pierwotnego obiektu zrealizował Jakub z Dębna herbu Odrowąż. W późniejszych wiekach część zamku była przebudowa (np. częściowa przebudowa w stylu renesansowym), dokonano też w XVIII w. wyburzenia kaplicy zamkowej, ale główna bryła i większość wnętrz zachowały się w pierwotnym kształcie. Dębińscy przez trzy pokolenie władali zamkiem i swoimi posiadłościami. Następny właściel Vesselini (był to Sekretarz króla Stefana Batorego- Włoch z pochodzenia) zlecił renesansową przebudowę zamku. Wiadomo, że przebudowę zrealizował murarz Jan de Simoni. Po Vesselinim zamkiem władali Tarłowie (przez pięć pokoleń). Ostatnimi –do wybuchu II Wojny Światowej) właścicielami byli Jastrzębscy. W 1939 roku zamek stał się kwaterą wojsk niemieckich. Niemcy uciekając z zamku wywieźli wszystkie sprzęty i bibliotekę. Po 1945 roku była to siedziba posterunku Milicji Obywatelskiej. W latach 1970 – 1978 przeprowadzono remont zamku a od 1978 roku jest to jeden z obiektów muzealnych Muzeum Okręgowego w Tarnowie.

Tekst: Władysław Piwowarczyk
Foto: Kinga Piwowarczyk

2013-10-20